Şeytan Ayrıntıda Gizlidir

4 minute read

ByMert SARICA
1 January 2013
7 comments

19 Aralık 2012 tarihinde birçok banka müşterilerinden gelen ihbarları değerlendirmek ile güne başladı. Aynı anda sosyal medyada ve NetSec bilişim güvenliği e-posta listesinde Turkcell ve Vodafone’dan gönderildiği ve ekinde zararlı yazılım bulunduğu öne sürülen e-postalar yer almaya başladı.

24 Aralık 2012 tarihinde ise bu defa THY’den gönderildiği ve ekinde zararlı yazılım bulunduğu öne sürülen e-postalar gündemi meşgul etmeye başladı.

E-postaların başlık bilgileri incelendiğinde e-postaların Turkcell ve THY’den gönderiliyormuş gibi gösterilmeye çalışıldığı anlaşılıyordu. Fakat dikkatlice bakıldığında son adımda e-postanın Tayvan’da ki bir sunucudan alınmış olduğu bu nedenle başlık bilgilerinin manipüle edildiği açıkça anlaşılıyordu.

Ardından bazı web sitelerinde ve NetSec bilişim güvenliği e-posta listesinde zararlı yazılım üzerinde yapılan kısa analizlere yer verildi ve bu analizlerde zararlı yazılımın trojan olmadığı, çalıştırıldıktan sonra 8000 numaralı bağlantı noktasında (port) dinlemeye geçtiği ve bu bağlantı noktasından sisteme bağlanan kişilere komut satırı erişimi (shell) verildiği belirtiliyordu.

Emek ve zaman harcandığı açıkça belli olan profesyönelce hazırlanmış iki farklı sahte e-posta ve sadece çalıştırıldığı sistemde 8000 numaralı bağlantı noktasında komut satırı erişimi veren zararlı bir yazılım ? Muhtemelen okurken size de inandırıcı gelmeyen bu senaryo bana da hiç inandırıcı gelmediği için sahte THY e-postasında yer alan zararlı yazılıma kısaca göz atmaya karar verdim. Özellikle yazılım seviyesine inilmeden sistem seviyesinde yapılan analizler, zararlı yazılımın sanal makine, debugger, sandbox tespitine yönelik kontroller içermesi durumunda farklı sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir bu nedenle yazılım seviyesine inilmeden yapılan bir analiz sonucuna göre bir karara varmak çok doğru değildir. Yazılım seviyesine inilse dahi kimi zaman yanılma payı olabilmektedir.

Immunity Debugger aracı ile zararlı yazılımı analiz etmeye başladığımda ilk dikkatimi çeken Immunity Debugger tarafından karşıma çıkan şüpheli uyarı mesajları oldu.

Ardından bir Anti Debugging tekniği olan ve zararlı yazılımlarda sıkça karşılaşılan SetUnhandledExceptionFilter dikkatimi çekti. Normalde bir yazılım çalışma esnasında ortaya çıkabilecek potansiyel hataları, istisnai durumları tespit eder ve ona göre aksiyon alır ancak öngörülemeyen hatalar için bir yazılımcı SetUnhandledExceptionFilter filtresi ile öngörülemeyen hataların da tespit edilmesini ve buna göre aksiyon almasını sağlayabilir. Hata ayıklayıcı (debugger) ile çalıştırılan bir yazılımda ise debugger yazılımın çalışması esnasında ortaya çıkan hataları, istisnai durumları kendisi yönetmeye çalışır. Bunu bilen zararlı yazılım geliştiricileri de bu filtreden faydalanarak sayısal hatalara yol açacak bir kod parçası çalıştırır ve bu hatayı bu filtrenin ayıklamasını ve yazılımın akışına devam etmesini sağlar. Ancak bunu bilmeyen bir hata ayıklayıcı böyle bir hata ile karşılaştığında yazılımın akışını devam ettiremez ve yazılım çökmüş olur kısaca SetUnhandledExceptionFilter ile debuggerlar bu şekilde devre dışı bırakılmaya çalışılır.

Bu adımları geçtikten ve zararlı yazılımın paketlenmiş (packed) bölümlerini açtığını farkettim

Son adımlara yaklaşırken zararlı yazılımın işletim sistemi üzerinde çalışan potansiyel güvenlik yazılımlarını atlatmak için runPE (hafızadan işlem (process) çalıştırma) yöntemini kullanmak için hazırlık yaptığı anlaşılıyordu.

Biraz daha ilerledikten sonra zararlı yazılımın paketinden çıkarmış olduğu işlemi (process) kontrol ettiğini farkettim ve diske kayıt edip, HEX editor ile fazlalık kısımları temizleyip Immunity Debugger ile çalıştırdım ve incelemeye başladım.

İlk dikkatimi çeken 004010C6 fonksiyonu ile işlemlerin (processes) teker teker hashini alıp ardından ön tanımlı işlemlerin hashleri ile kıyasladığını farkettim. Belli ki yazılımı geliştirenler bazı yazılımları kara listeye almışlardı. Zararlı yazılımı VMWare içinde çalıştırdığım için vmwareuser.exe yazılımının kara listede olduğu hemen anlaşılıyordu. Ancak biraz çatlak olduğum için hangi yazılımların kara listede yer aldığını öğrenmek için Python ile http://www.processlibrary.com/ adresinde kayıtlı olan tüm işlemlerin (processes) listesini oluşturan ufak bir araç hazırladım ve hash fonksiyonunu bire bir Python kodu ile oluşturarak tüm işlemleri bu araçtan geçirerek kara listede yer alan tüm yazılımları (netmon.exe, procmon.exe, sandboxiedcomlaunch.exe, sandboxierpcss.exe, vboxservice.exe, vboxtray.exe, vmwareservice.exe, vmwareuser.exe, wireshark.exe) tespit ettim.

Bunun dışında zararlı yazılımın sbiedll.dll ile Sandboxie yazılımın sistemde yüklü olup olmadığını, vmware, vbox gibi sanal makinede çalışıp çalışmadığının kontrolü, qemu öykünücü (emulator) kontrolü ve RDTSC yönergesi (instruction) ile yönergeler arası geçen sürenin kontrolü ile kum havuzu ve hata ayıklıcı kontrolü yaptığını tespit ettim.

Zararlı yazılım bu kontrollerden herhangi birine takıldığı taktirde kendisini %ALLUSERSPROFILE% ortam değişkeninde (environment) yer alan klasöre kopyalamakta ve sistem yeniden başlatıldığında çalışabilmek için kayıt defterinde HKLM\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run\SunJavaUpdateSched anahtarı oluşturmaktadır. Çalıştığı zaman da hem e-posta hem de web sitelerine konu olduğu gibi 8000. numaralı bağlantı noktasında (port) dinlemeye geçmekte ve bu bağlantı noktasından sisteme bağlanan kişilere komut satırı erişimi (shell) vermektedir.

Ancak bu zararlı yazılım, kontrollerden herhangi birine takılmaz ise 32 bit işletim sisteminde windows\system32 klasörü altında wuauclt.exe dosyası yaratmakta, 64 bit işletim sisteminde ise windows\syswow64 klasörü altında svchost.exe dosyası yaratmakta (windows file protection izin verirse), çalıştırmakta ardından kendisini bu işleme (process) enjekte ederek diğer faza geçmektedir. Son fazda ise sisteme bankacılık zararlı yazılımı bulaştırarak Zeus ve Spyeye’dan bildiğimiz gibi kullanıcının cep telefonuna da zararlı yazılım göndererek internet şubesini kullanan kullanıcının kullanıcı adını, şifresini ve sms doğrulama kodunu çalarak müşterilerin hesabını boşaltmaya çalışmaktadır.

Sonuç olarak yazının başında da bahsettiğim üzere yazılım seviyesine inilmeden sistem seviyesinde yapılan analizler, zararlı yazılımın sanal makine, debugger, sandbox tespitine yönelik kontroller içermesi durumunda farklı sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir bu nedenle zararlı yazılım hakkında kesin bir sonuca varmak için mutlaka ama mutlaka yazılım seviyesinde de analiz yapılması gerekmektedir.

Türkiye’deki banka müşterilerini hedef alan bu zararlı yazılım ile ilgili daha fazla bilgi almak için Tübitak BİLGEM tarafından yayınlanan analiz yazısını da okumanızı öneririm.

Bu vesileyle herkesin yeni yılını kutlar, 2013 yılının herkese önce sağlık sonra güvenli günler getirmesini dilerim.

Not: Her ne kadar bu zararlı yazılım Tübitak BİLGEM’in yayınlamış olduğu analiz yazısında Zeus’un bir türevi olarak yer almış olsa da Zemana firmasından Emre TINAZTEPE‘nin yapmış olduğu bir açıklamaya göreye zararlı yazılım kimi zaman Zeus kimi zaman ise Cridex olarak son kullanıcının sistemine yüklenmektedir. Daha detaylı yeni analiz raporları/yazıları yayınlandıkça bu zararlı yazılım hakkında daha net bilgilere sahip olacağımıza inanıyorum.

Show this post in PDF format

Print this page

Related Tags

Mert SARICA

Mert is a well-known and respected Cyber Security Researcher, Speaker and Blogger. He has been living and pursuing his career in the United States with an Alien of Extraordinary Ability visa (EB-1A), an employment-based green card, since October 2022.

As of February 2023, Mert has been working at SOCRadar® Extended Threat Intelligence as the Head of Security Research & Operations. SOCRadar is a cybersecurity company committed to democratizing threat intelligence and providing superior cybersecurity solutions to thousands of companies in hundreds of countries. SOCRadar's mission is to provide organizations of all sizes with the tools to counter cyber threats.

In his current position, Mert has been advising the CEO on strategic decisions that align with the company's mission, objectives, and overall goals.

He has often overseen strategic initiatives by working closely with various departments, such as product development, sales, and marketing. Also, he has been managing the day-to-day operations of the Security Analyst, Support, and Professional Services teams to ensure efficiency, quality, service, and cost-effective management of resources.

In addition, he has been driving innovation across the product by promoting new ideas and features.

Besides that, he has been managing, mentoring, and supporting a cadre of threat researchers, threat hunters, security analysts, and technical content writers who research cyber threats, vulnerabilities, and trends.

From October 2020 to September 2022, Mert demonstrated his expertise as an Executive Vice President / CISO of IT Security & Risk Management Group which incorporates Cyber Defense Center, Cyber Security Technologies, Cyber Security Architecture, Information Security & Risk Management teams (40 HCs) at Intertech. Intertech is an Information Technology subsidiary of DenizBank, owned by Emirates NBD

From January 2018 to September 2020 as the Vice President, Mert was responsible for the management of Akbank's Cyber Defence Center (CDC) which incorporates Vulnerability Management, Threat Detection, Threat Response & Intel, and Security Engineering teams. (26 HCs)

From 2007 to 2017 Mert was responsible for performing and managing penetration tests, malware analysis, security incident detection, and response as a Technical Lead in the Threat & Vulnerability Management team at IBTech. (Information Technology subsidiary of QNB Finansbank)

From 2014 – 2016 Mert instructed Malware Analysis course in Cyber Security Graduate Program at Bahcesehir University.

In 2003 Mert’s career journey began by discovering a security vulnerability on the e-portal web application of the Yeditepe University where he was studying at that time. After sharing his findings with the executives of the university, he was awarded an achievement grant and recruited as an Ethical Hacker. Mert graduated from Yeditepe University, Information Systems and Technologies in 2006 and Yeditepe University, Master of Business Administration program in 2010.

From the beginning of 2011, Mert spoke at more than 30 technical cyber security conferences. In addition, he was invited as a guest speaker to more than 40 universities to share his cyber security career journey and his profession “Ethical Hacker” to the students as a role model.

7 comments

Selçuk GÜRAL says:

6 June 2013 at 10:32

Açıkcası “neler olmuş serhat yaa” demekten kendimi alıkoyamadım :) Harika bir yazı olmuş, çok teşekkürler

Reply
mehmet alp says:

29 January 2013 at 15:35

önemli detaylar var gerçekten iyi bir analiz olmuş. öncelikle bu trojanı geliştiren kişiyi tebrik etmeli, takip edilmemek için hem debuggerları hem kendisini çözebilecek kitlenin kullandığı yazılımları engellemesi/engellemeye çalışması gerçekten akılcı. yazı için size de teşekkürler..

Reply
1. M.S says:
  
  29 January 2013 at 15:48
  
  Teşekkürler, beğendiğinize sevindim :)
  
  Reply
Caner Kocamaz says:

17 January 2013 at 12:57

tebrikler…güzel bir çalışma olmuş.

Reply
1. M.S says:
  
  17 January 2013 at 15:12
  
  Teşekkürler.
  
  Reply
Kenan says:

8 January 2013 at 15:54

Yine dehşete kapıldım, eline sağlık..

Hiç arayıp sormasan da makalelerinden yaşadığını anlıyoruz :))

Reply
1. M.S says:
  
  9 January 2013 at 10:43
  
  ;)
  
  Reply